Fotostarzenie – czym jest i jak się przed nim uchronić?

Uważa się, że promienie UV w 80% są odpowiedzialne za przyspieszone starzenie się skóry. Regularne eksponowanie skóry na słońce bez należytej ochrony wywołuje po latach charakterystyczne objawy fotostarzenia: sieć zmarszczek, nadmierne rogowacenie naskórka, przebarwienia, dużą wiotkość skóry, ziemisty koloryt. Dziś wiadomo, że samo stosowanie filtrów nie wystarczy (choć to podstawa!), aby się przed nim ustrzec. O czym jeszcze warto pamiętać? 

Czym jest fotostarzenie?

Fotostarzenie to zmiany zachodzące w obrębie skóry i naskórka pod wpływem promieniowania UV. Można powiedzieć, że to proces przedwczesnego starzenia się skóry (względem objawów pojawiających się fizjologicznie, uwarunkowanych wyłącznie wiekiem) – na które zapracowujemy regularną, wieloletnią ekspozycją na słońce bez odpowiedniej ochrony. Niektórzy badacze rozciągają już ten termin poza negatywny wpływ promieni UV na skórę – określając fotostrzeniem zmiany zachodzące pod wpływem „otoczenia”: zanieczyszczeń, stresu, złej diety, braku snu, palenia papierosów, niewłaściwej pielęgnacji itp.

Badania potwierdzają też, że na przyspieszoną degradację kolagenu w skórze, podobnie jak promienie UV (głównie UVA) wpływ mają też światło widzialne i podczerwone IR (generujące ciepło), które pobudzają aktywność metaloproteinaz, odpowiedzialnych za hydrolizę składników macierzy pozakomórkowej, przede wszystkim właśnie kolagenu. To dlatego jednym z głównych objawów fotostarzenia są zmarszczki i szybko postępująca wiotkość skóry. Konsekwencje są widoczne na często odsłanianych częściach ciała: twarzy, dekolcie, ramionach, u mężczyzn także na karku (tzw. szyja farmera).

Charakterystyczne objawy fotostarzenia to:

• zmarszczki, głębokie bruzdy,
• szorstkość i przesuszenie skóry,
• pogrubienie i rogowacenie naskórka,
• zmniejszenie elastyczności i jędrności skóry,
• opadanie tkanek, ubytek objętości,
• matowy, niejednolity, często ziemisty, żółtawy koloryt skóry,
• zwiększona liczba teleangiektazji, rumień, popękane i rozszerzone naczynka,
• przebarwienia, zmiany pigmentacyjne, piegi, znamiona soczewicowate,
• elastoza posłoneczna – polega na gromadzeniu się nieprawidłowych włókien elastycznych w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne, co zwykle objawia się pogrubieniem skóry i głębokimi bruzdami.

Należy też pamiętać o tym, że nadmierne korzystanie ze słońca zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, w tym groźnego czerniaka.

Jak zapobiegać fotostarzeniu?

Stosuj wysoką fotoprotekcję

Badania prowadzone w 2013 roku Australii na ponad 1000 uczestników wykazały, że osoby stosujące krem ochronny codziennie – względem tych, które robiły to tylko okazjonalnie, wtedy, gdy wychodziły na mocne słońce – wolniej się starzeją! Zresztą wystarczy popatrzeć na zdjęcia 61-letnich bliźniaczek, z których jedna mieszkała na Florydzie i uwielbiała wystawiać się na słońce tak często, jak było to możliwe, a druga tego świadomie unikała – różnica w wyglądzie to co najmniej 10 lat:

Dlatego dermatolodzy zalecają, aby stosować kremy z filtrami na co dzień, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim (w naszej szerokości geograficznej), a nie tylko wtedy, gdy wychodzisz na plażę. Najlepiej, aby była to fotoprotekcja minimum SPF 30 – ponieważ większość osób i tak nakłada na skórę o połowę mniej kremu, niż zalecane (1 miligram na 1 cm2) – więc rzeczywista wartość ochrony jest mniejsza. Poza tym promienie UV w mieście są szczególnie niebezpieczne, ponieważ powodują, że pyły niskocząsteczkowe obecne w zanieczyszczonym powietrzu jeszcze bardziej agresywnie działają na skórę. Pamiętaj, że ochrona przed słońcem to też przebywanie w cieniu, noszenie ubrań ochronnych czy kapelusza, unikanie wystawiania się na pełne słońce w godzinach największego nasłonecznienia.

Poznaj przeciwsłoneczne hity tego lata>

Chroń skórę przed światłem widzialnym i promieniowaniem IR

Badania wykazują, że w podobny sposób jak promienie UV działają na skórę wysokoenergetyczne światło widzialne HEV (tzw. światło niebieskie emitowane np. przez komputery i urządzenia mobilne) oraz światło podczerwone IR – czyli energia cieplna emitowana nie tylko przez promienie słońca, ale też np. przez mikrofalówki czy fale radiowe. Na rynku pojawia się coraz więcej kremów ochronnych wyposażonych dodatkowo w filtry hamujące wpływ tych zakresów promieniowania – warto o nich pomyśleć, gdy np. pracujesz cały dzień przed komputerem.

Stosuj antyoksydanty