Czym są AGE i dlaczego nam szkodzą?

Jeśli chcesz żyć w zgodzie z zasadami anti-agingu, unikaj AGE. Mogłaś już spotkać się z tym określeniem – oznacza ono zaawansowane (końcowe) produkty glikacji (ang. Advanced Glycation End-Products), które odgrywają znaczącą rolę w procesie starzenia się. Jak ich unikać? Wyjaśnia dr Joel Kahn, światowej sławy kardiolog, promotor zdrowego żywienia i diety długowieczności.

Wyobraź sobie, że twój organizm od środka ulega karmelizacji. Tak najprościej można określić działanie AGE, które powstają, kiedy obecny we krwi cukier (glukoza) przyłącza się do białek bez udziału enzymów (samoistnie) – dochodzi wtedy do tzw. glikacji, która działa destrukcyjnie na cały organizm, w tym na układ krwionośny, serce, nerki, mózg i oczy. AGE zwiększają również poziom cukru we krwi, powodują wzrost masy ciała, bóle stawów, powodują kłopoty z zapamiętywaniem, niszczą kolagen i elastynę, przez co szybciej starzeje się skóra. 

Skąd się biorą AGE?

Nasz organizm w naturalny sposób produkuje AGE (źródło wewnętrzne), posiada jednak zdolność ich neutralizacji. Problem zaczyna się, gdy pojawiają się w nadmiarze – ich głównym źródłem jest przede wysokoprzetworzona żywność (źródło zewnętrzne). – Wysoki poziom AGE zwiększa ryzyko cukrzycy oraz nasila procesy zapalne prowadzące do chorób serca, otyłości oraz artretyzmu. Przyspiesza też starzenie się skóry – wyjaśnia dr Joel Kahn. – Dobra wiadomość, potwierdzona badaniami, jest taka, że redukując poziom AGE w organizmie, zmniejszamy znacząco ryzyko wystąpienia chronicznych schorzeń, dzięki czemu możemy żyć dłużej w zdrowiu i dobrej kondycji.

Jak obniżyć poziom AGE?

– Kiedy wysoki poziom cukru we krwi utrzymuje się zbyt długo, białka i lipidy są pokrywane jego cząsteczkami. W efekcie na przykład „zły” cholesterol LDL zaczyna tworzyć groźne dla zdrowia blaszki miażdżycowe – wyjaśnia obrazowo dr Kahn. – Cukier może też wpływać negatywnie na hemoglobinę, widać to w teście HgbA1C (tzw. hemoglobina glikowana).

Poziom wewnętrznie produkowanych AGE można obniżyć poprzez:

• kontrolę wagi
• unikanie przetworzonej żywności
• zwiększone spożycie warzyw i owoców
• unikanie toksyn, takich jak bisfenol A (sprawdzaj opakowania do żywności i butelki plastikowe – nie powinny zawierać BPA)
• regularne ćwiczenia fizyczne

AGE w jedzeniu

– Ogromna ilość AGE pochodzi z żywności. Bardzo ważny jest sposób, w jaki przygotowujemy jedzenie – tłumaczy dr Kahn. – To wpływa na to, jaka ilość AGE jest pochłaniana przez nasz organizm. Szkodliwe zwłaszcza jest smażenie i grillowanie. Przykładowo: frytki z sieci fastfoodów mają 90 razy więcej AGE niż ugotowane ziemniaki. Grilowane lub smażone na oleju nuggetsy z kurczaka – 10 razy więcej AGE niż kurczak gotowany. A smażone jajko – 50 razy więcej niż gotowane na miękko lub twardo. Bardzo dużo AGE zawierają masło i sery – nawet 3 razy więcej niż grillowany kawałek mięsa. Wegetarianie mają niski poziom AGE. Warzywa i owoce w dużej mierze składają się z wody, co chroni je przed nadmierną produkcją AGE podczas podgrzewania.

Co możesz więc zrobić, aby obniżyć poziom AGE dostarczany z pożywienia?

• Unikaj smażonego i grillowanego mięsa – zwłaszcza spieczonego na czarno. To ważne nie tylko ze względu na dużą zawartość AGE, ale też działanie rakotwórcze (zwłaszcza rak trzustki). Jeśli chcesz grillować mięso, najpierw je zamarynuj – „wilgotne” ma  połowę mniej AGE niż suche.
• Przygotowuj dania krócej i na niższej temperaturze. Unikaj smażenia na dużym ogniu i dodawania tłuszczu.
• Czyść grilla po każdym użyciu. Zabrudzone powoduje łatwiejsze przypalanie potraw.
• Spróbuj przestawić się na duszenie i gotowanie potraw. To zdrowsze!
• Stosuj suplementy. Benfotiamina (witamina B1), karnozyna, kwas alfa liponowy – mogą w pewnym stopniu blokować szkodliwe działanie AGE.