Medycyna estetyczna XXI wieku

Z jakimi problemami skóry trafiamy dziś najczęściej do gabinetu dermatologa? Co jest dziś najważniejsze w anti-agingu? Czym zajmuje się nowa dziedzina – psychodermatologia? W specjalnym wywiadzie dla Wirtualnej Kliniki mówi dr n. med. Joanna Magdziarz-Orlitz, dermatolog.

Czym różni się dermatologia estetyczna od medycyny estetycznej?

Według dotychczasowej definicji medycyna estetyczna to właśnie dermatologia estetyczna. Jej rozwój jest podyktowany wzrostem zainteresowania problematyką wizerunku ciała oraz rozwojem technik medycznych, które pozwalają w sposób nieinwazyjny lub małoinwazyjny skorygować defekty estetyczne będące wynikiem choroby, fizjologicznego procesu starzenia lub niezadowolenia z własnego wyglądu. Dermatologia estetyczna zajmuje się nie tylko profilaktyką starzenia skóry, ale przede wszystkim leczeniem defektów estetycznych takich jak np. blizny, zmiany barwnikowe, naczyniowe, zaburzenia geometrii twarzy, objawy dermatoporozy, przesuszenia skóry, zmiany dotyczące ciała jak cellulit, regionalne otłuszczenia, rozstępy. Natomiast pojęcie medycyna estetyczna w chwili obecnej dotyczy nie tylko estetyki skóry, ale również np. stomatologii czy ginekologii.

Z jakimi problemami skóry na pewno lepiej wybrać się na zabiegi do dermatologa, a nie lekarza medycyny estetycznej?

Praktycznie wszystkie choroby, problemy dotyczące skóry powinny być leczone przez dermatologa. Poza odpowiednią diagnostyką, terapią farmakologiczną jest on w stanie zaproponować szereg zabiegów wspomagających, przyspieszających czy podtrzymujących terapię. Ze względu na skłonność bagatelizowania chorób skóry często opóźnia się włączenie odpowiedniego i skutecznego leczenia, dlatego ważne jest wczesne zgłoszenie do dermatologa, a nie np. do ortopedy.

Z jakimi problemami dermatologicznymi najczęściej przychodzą do Pani pacjenci w ostatnich latach? Co jest głównym problemem skóry XXI wieku?

Niezadowolenie z własnego wyglądu twarzy, szyi, dekoltu, włosów czy też ciała jest niejednokrotnie przyczyna zgłaszania się do lekarza i poddawania zabiegom estetycznym. Problemy estetyczne mogą być wynikiem także zmian patologicznych – chorobowych czy fizjologicznych. Najczęstsze przyczyny to zmiany barwnikowe, naczyniowe, utrata lub nadmierne owłosienie, blizny potrądzikowe, pourazowe, pooperacyjne, zmiany w przebiegu trądzika różowatego, pospolitego, objawy podrażnień skóry, alergie. Problemy związane ze zmianami fizjologicznymi są wynikiem procesu starzenia , pojawieniem się bruzd, zmarszczek, zaburzeń geometrii twarzy, tekstury skóry, spadku aktywności gruczołów. Problemy dotyczące całego ciała związane są z lokalnym otłuszczeniem, rozstępami, nadmiernym owłosieniem. Z tymi problemami pacjenci zgłaszali się i zgłaszają nadal. Jedynie świadomość i wiedza pacjentów, co można i w jaki sposób leczyć, jest większa. Często rodzice zgłaszają się już z dziećmi i pierwszymi objawami trądzika pospolitego, nie czekają „aż wyrośnie i samo przejdzie”, dzięki czemu możemy często uniknąć np. blizn czy przebarwień. Pacjenci z naczyniakami, zmianami naczyniowymi na twarzy, z bliznami różnego rodzaju zgłaszają się obecnie częściej do dermatologa. Obecnie – już czysto z praktyki dermatologicznej, a jednocześnie związanej z estetyką – zdecydowanie więcej jest problemów związanych z alergią, podrażnieniami skóry, wypadaniem włosów, łojotokowym zapaleniem skóry czy wczesnymi postaciami trądzika różowatego.

Zabiegi medycyny estetycznej w służbie dermatologii?

Dermatologia prze wiele lat była traktowana jako specjalizacja niezabiegowa. Rozwój technologiczny doprowadził do opracowania i doskonalenia właśnie przez dermatologów nowych procedur i technik zabiegowych szeroko stosowanych w dermatologii. Obecnie najpopularniejsze to : eksfoliacje chemiczne, zabiegi laserowe, wypełnianie tkanek miękkich, mezoterapia, szereg zabiegów dermatochirurgicznych, usuwanie drobnych zmian, takich jak włókniaki, brodawki łojotokowe, zabiegi krioterapii. W chwili obecnej trudno mi sobie wyobrazić pracę bez zabiegów laserowych, które w wielu przypadkach są niezastąpione.

Czy starzenie się skóry można nazwać jej chorobą? Jakie są, Pani zdaniem, najbardziej skuteczne metody opóźniania tego procesu?

Każdy organ, narząd naszego ciała starzeje się, sprawia mniejsze lub większe dolegliwości, które traktowane są jako choroba i leczone. Owszem starzejąca się czy też stara skóra najczęściej nie sprawia dolegliwości i tylko brzydko wygląda, ale w jej przypadku większość uznaje to jako fizjologię i proponuje „starzeć się z godnością”. A skóra, jak każdy narząd, wymaga odpowiedniego wsparcia opóźniającego proces starzenia, stosowania właśnie profilaktyki przeciwstarzeniowej w postaci zabiegów laserowych, mezoterapii, stosowania kwasu hialuronowego, suplementacji witaminowej itp. Często poza zmarszczkami pojawiają się przebarwienia, znamiona, brodawki łojotokowe, włókniaki, dołącza suchość i złuszczanie naskórka, świąd i one wymagają odpowiedniego wsparcia zabiegowego, które nie tylko poprawia stan czysto fizycznie, ale poprawia samopoczucie i stan psychiczny.

Czym zajmuje się psychodermatologia? Czy wiele współczesnych chorób skóry na podłoże psychiczne?

Przez wiele lat problemy chorób skóry i ich znacznie w aspekcie psychologicznym były bagatelizowane ze względu na niewielkie ryzyko zagrożenia życia. Tym bardziej zmiany o charakterze estetycznym były i często są traktowane jako mało istotne. Zmiany z punktu widzenia czysto fizycznego zdrowia mogą mieć niewielkie znaczenie. Jednak w definicji zdrowia wg WHO „zdrowie to pełen dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby czy niedomagania”. Zmiany w definicji zdrowia, wzrost znaczenia jakości życia w ocena zdrowia czy choroby spowodowała zwiększone zainteresowanie problemami dermatologicznymi w aspekcie psychologicznym. Jak się okazało, mogą one wpływać znacząco na życie pacjentów, ich rodzin, mogą być wynikiem zaburzeń społecznych w formie ograniczenia życia społecznego, towarzyskiego, rodzinnego, zawodowego czy seksualnego.

Dla większości bardzo duże znaczenie ma sfera emocjonalna i opinie innych ludzi. Pojawiające się pod ich wpływem oceny własnego wyglądu mogą mieć różny charakter: negatywne – jak wstyd, złość, poczucie winy, depresji; pozytywne – satysfakcja, duma z własnego wyglądu. W dermatologii, dermatologii estetycznej czy chirurgii plastycznej często mamy do czynienia z tzw. dysmorfofobią czyli hipochondrią piękna. Dla pacjenta z dysmorfofobią najmniejszy defekt , często niezauważalny przez innych, jest bardzo poważną zmianą, która utrudnia funkcjonowanie. Jednocześnie żaden zabieg, metoda lecznicza nie będzie zadowalająca dla osoby z dysmorfofobią. Właśnie u takiej osoby powinno być zastosowane leczenie przede wszystkim psychiatryczne lub psychologiczne. Często też wsparcia psychologicznego potrzebują pacjenci z różnymi objawami, z różnym stopniem nasilonym poczuciem depresji. Przy czym u takich osób poprawa wyglądu często w bardzo wyraźny sposób pozytywnie wpływa na samopoczucie.

Gdyby miała dać Pani radę dotyczącą pielęgnacji dzisiejszym 20-latkom, co byłoby najważniejsze?

Przede wszystkim odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna, która zdecydowanie opóźni starzenie i właśnie jest ta główną profilaktyką. Poza tym odpowiednie kosmetyki, dobrane do potrzeb skóry, zabiegi które pozwolą skórę odświeżyć czy nawilżyć. Już wcześnie można stosować peelingi medyczne czy mezoterapię kwasem hialuronowym. I oczywiście odpowiednia dieta, która w wielu przypadkach, jak np. trądzik zwykły, trądzik różowaty, alergie, łuszczyca, wspomaga leczenie w bardzo istotny sposób.

Dr n. med. Joanna Magdziarz-Orlitz, dermatolog Należy do Stowarzyszenia Lekarzy Dermatologów Estetycznych (SLDE), Europejskiego Stowarzyszenia Dermatologii Estetycznej i Kosmetycznej (ESCAD) oraz Sekcji Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa (PTL) Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD), rady naukowej „ Ekspert Anti-Aging” oraz komitetu naukowego Aesthetic Medicine Platform. Specjalizuje się w dermatologii estetycznej ze szczególnym zainteresowaniem zabiegami rewitalizującymi i regenerującymi z zastosowaniem kwasu hialuronowego, toksyny botulinowej, peelingów (tworząc własne formuły) oraz zastosowaniem różnych typów laserów i innych najnowszych urządzeń. Jest autorką i współautorką publikacji naukowych w prasie fachowej oraz publikacji w prasie codziennej. Prowadzi szkolenia i kursy medyczne w zakresie technik zabiegowych z zakresu dermatologii estetycznej ze szczególnym uwzględnieniem technik podawania kwasu hialuronowego i toksyny botulinowej, mezoterapii oraz technik łączonych. Prowadzi gabinet Derma-Clinic w Częstochowie (www.derma-clinic.pl).