Najbardziej skuteczne składniki przeciwstarzeniowe

Jakich składników szukać na etykietach kremów przeciwzmarszczkowych? Które z nich mają udowodnione i widoczne działanie odmładzające? Jak medycyna estetyczna inspiruje codzienną pielęgnację? Podpowiadamy!

Nasza skóra starzeje się fizjologicznie już od 25. roku życia – to właśnie wtedy zaczyna w niej ubywać kolagenu i elastyny, które decydują o jej jędrności i gęstości. Powoli zaczyna wiotczeć, pojawiają się zmarszczki i bruzdy, a owal opada i twarz traci kształt tzw. trójkąta młodości. Dlatego tak ważne jest, aby z pielęgnacją przeciwstarzeniową nie czekać do wystąpienia widocznych objawów starzenia, tylko rozpocząć ją – dopasowaną nawet nie tyle do wieku, co do aktualnych potrzeb i problemów skóry – już ok. 30-35. roku życia.

Na rynku znajdziesz wiele skutecznych kremów przeciwzmarszczkowych – formuły niektórych z nich są inspirowane medycyną estetyczną, w tym takimi zabiegami, jak zdobywający popularność endolifting, mezoterapia czy nici. Oczywiście, pielęgnacja nigdy nie zastąpi profesjonalnych zabiegów, ale jest niezbędna do utrzymania skóry w dobrej kondycji – dzięki niej efekty zabiegów są lepsze i dłużej się utrzymują. Jakich składników szczególnie warto w nich szukać? Które mają udowodnione działanie przeciwstarzeniowe?

Witamina C

To prawdziwa „witamina młodości”, jeden z najlepszych składników odmładzających, którego efekty działania – i to bardzo wszechstronne – są szybko widoczne na skórze. Witamina C:

• pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu, dzięki czemu ujędrnia i zagęszcza skórę, wygładza drobne zmarszczki,
• rozjaśnia przebarwienia, ujednolica koloryt,
• dodaje skórze blasku, rozświetla, nadaje jej promienny, wypoczęty wygląd,
• łagodzi stany zapalne,
• jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, dzięki czemu skutecznie przeciwdziała negatywnemu wpływowi wolnych rodników na skórę. Jej działanie przeciwrodnikowe jest wzmacniane poprzez jednoczesne zastosowanie witaminy E i kwasu ferulowego.

Bardzo ważna jest odpowiednia formuła zastosowana w kremie. Podstawową formą witaminy C jest kwas askorbinowy, który jest substancją niestabilną i wrażliwą na ekspozycję światła, wysokiej temperatury i powietrza, wskutek czego łatwo się utlenia. Poza tym jest substancją hydrofilową, a więc rozpuszczalną w wodzie i nierozpuszczalną w tłuszczach, przez co ma małą przenikalność przez warstwę rogową naskórka. Dlatego w dobrych kosmetykach stosuje się inne. stabilne i przyswajalne postaci witaminy C, takie jak: sól magnezowa fosforanu askorbylu (INCI: Magnesium Ascorbyl Phospate), kwas tetraizopalmitoilo-askorbinowy (INCI: Ascorbyl Tetraisopalmitate), sól sodowa fosforanu askorbylu (INCI: Sodium Ascorbyl Phospate) czy kwas L-askorbinowy 2-Glukozyd (INCI: Ascorbyl Glucoside). Najwyższe stosowane w kosmetykach stężenie witaminy C wynosi 30% (zwykle w serum), często jest to 5-10-20%.

Krem lub serum z witaminą C najlepiej stosować zarówno rano – aby stworzyć na skórze tarczę ochronną przed negatywnym wpływem wolnych rodników, oraz wieczorem – aby niwelować skutki stresu oksydacyjnego. Można i wręcz powinno stosować się ją latem (najlepiej razem z wysoką ochroną przeciwsłoneczną)!

Retinol

To jedna z najlepiej przebadanych, niezwykle skutecznych substancji stosowanych w kosmetykach przeciwstarzeniowych. Retinol jest pochodną, czynną formą witaminy A, która:

• pobudza wzrost nowych komórek skóry, reguluje ich funkcjonowanie,
• przyspiesza proces odnowy skórę i złuszczanie martwych, zrogowaciałych komórek naskórka, prowadząc do jego pogrubienia,
• zwiększa ilość fibroblastów w skórze i stymuluje je do produkcji kolagenu i elastyny, ujędrniając i zagęszczając skórę,
• ma działanie normalizujące pracę gruczołów łojowych, dzięki czemu wspomaga leczenie skóry trądzikowej, zmniejsza zaskórniki i wypryski, niweluje ślady pozapalne, hamuje nadmierne wydzielanie sebum w przypadku skóry tłustej,
• wpływa również na angiogenezę, czyli tworzenie nowych naczyń krwionośnych, co poprawia odżywienie i dotlenienie skóry.

Retinol jest bardzo aktywną substancją, a jego stosowanie może wywoływać przejściowe pieczenie lub zaczerwienienie naskórka. Dlatego na początku zaleca się nakładać krem lub serum z retinolem 2-3 razy w tygodniu – potem można stopniowo zwiększać tę częstotliwość. Pełna kuracja powinna trwać minimum 3 miesiące. W kosmetykach najczęściej stosuje się retinol w stężeniu 0,1-0,3%. Ponieważ substancja ta ma właściwości fotouczulające, najlepiej nakładać ją na noc bądź w ciągu dnia łączyć z aplikacją kremu z wysoką ochroną przeciwsłoneczną.

Witamina E

Nazywana jest eliksirem młodości, a jej główne działanie polega na poprawie nawilżenia skóry i ochronie przed wolnymi rodnikami oraz szkodliwym wpływem promieni UV i zanieczyszczeń środowiskowych. Witamina E należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Tworzy ją grupa związków zwanych tokoferolami. Witamina E:

• neutralizuje wolne rodniki, chroniąc skórę przed stresem oksydacyjnym – działa w synergii z witaminą C i często te dwa składniki są ze sobą łączone,
• wbudowuje się w strukturę naskórka, wzmacniając barierę hydrolipidową skóry – poprawia nawilżenie skóry, przeciwdziała pierzchnięciu i pękaniu skóry, wygładza, zmiękcza i uelastycznia,
• hamuje stany zapalne w skórze, łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia, np. po opalaniu,
• ma zdolność pochłaniania promieniowania UV, spowalniając proces fotostarzenia się skóry i chroniąc ją przed negatywnym działaniem słońca.

Witamina E jest polecana szczególnie osobom ze skórą suchą i zniszczoną działaniem czynników zewnętrznych. Użyta w niewielkich ilościach służy w zasadzie jedynie do ochrony pozostałych aktywnych składników preparatów kosmetycznych przed utlenieniem. Korzystne działanie na skórę następuje, gdy jej stężenie wynosi minimum 1,5-3%. Jest bardzo dobrze tolerowana, nawet przez skórę wrażliwą i skłonną do podrażnień.

Witamina B3, niacynamid

Ta rozpuszczalna w wodzie, wysoce stabilna witamina pomaga odbudować naturalną warstwę ochronną skóry, dzięki czemu szczególnie jest wykorzystywana w pielęgnacji skóry suchej, wrażliwej, dojrzałej (zmiany hormonalne zachodzące z wiekiem nasilają przesuszenie skóry), narażonej na działanie słońca i niekorzystnych czynników środowiskowych, a także w pielęgnacji delikatnej skóry wokół oczu. Niacynamid jest prekursorem koenzymów biorących udział w przemianach energetycznych komórki oraz syntezie ważnych dla funkcjonowania skóry składników budulcowych. To powoduje, że:

• stymuluje produkcję lipidów w skórze, głównie ceramidów – wzmacnia barierę hydrolipidową, zapobiegając przesuszeniu skóry,
• zwiększa właściwości obronne skóry przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych,
• regeneruje uszkodzenia posłoneczne,
• nadaje skórze wypoczęty, świeży wygląd, rozświetla,
• redukuje widoczność rozszerzonych porów, zmniejsza wydzielanie sebum.

Witamina B3 często jest łączona w kremach z innymi składnikami przeciwstarzeniowymi, takimi jak witamina C, retinol, kwasy AHA, kwas hialuronowy czy peptydy. Możesz też ją wypróbować w czystej postaci płynnego serum, w stężeniu 5-10%. Doskonale sprawdza się w formie kuracji po ekspozycji skóry na słońce.

Kwas hialuronowy

Kwas hialuronowy ma już swoje miejsce w odmładzaniu – w zabiegach medycyny estetycznej stosowany jest jako wypełniacz lub w formie mezoterapii, natomiast w kremach wykorzystuje się jego działanie nawilżające (występuje w nich w formie wolnej bądź jako sól sodowa). HA (INCI: hyaluronic acid) jest naturalnym składnikiem ludzkich tkanek i płynów ustrojowych, a ponad 50% jego zasobów jest zlokalizowana w skórze. Należy do grupy glikozaminoglikanów. Jest to jedna z najbardziej higroskopijnych cząsteczek występujących w naturze – ma zdolność wiązania wody w ilości do 1000 razy przekraczającej jej masę. Kwas hialuronowy jest naturalnie produkowany przez nasz organizm, niestety wraz z wiekiem jego ilość się zmniejsza. Aplikowany w kosmetykach działa przede wszystkim jako humektant – zwiększa stopień uwodnienia naskórka i zmniejsza przeznaskórkową utratę wody, co zapobiega wysuszeniu skóry i przywraca jej odpowiednie nawilżenie. Zwiększa też przepuszczalność naskórka, dzięki czemu nasila działanie innych składników zawartych w kremie. Występuje w trzech formach strukturalnych:

• wielkocząsteczkowa – utrzymuje się na skórze, chroni przed odparowaniem wody,
• średniocząsteczkowa – silnie nawilża warstwę rogową, dając natychmiastowy, ale krótkotrwały efekt wygładzenia,
• krótkocząsteczkowa – wnika w głębsze warstwy skóry, dając jej silne i długotrwałe nawilżenie.

Kwas hialuronowy może być bezpiecznie stosowany nawet do wrażliwej, skłonnej do zaczerwienienia skóry. Świetnie sprawdza się w formie serum bądź maski, jest idealny do pielęgnacji wrażliwej okolicy oczu – szybko przynosi nawilżenie, ukojenie i odświeżenie.

Kwasy AHA

Alfa-hydroksykwasy są powszechnie wykorzystywane w kosmetologii ze względu na wszechstronne działanie przeciwstarzeniowe. Często są pozyskiwane z roślin lub syntetyzowane metodami chemicznymi i pozyskiwane biotechnologicznie. Do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych w kosmetologii alfa-hydroksykwasów należą: kwas glikolowy,
kwas mlekowy, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas winowy, kwas migdałowy. Kwasy AHA:

• regulują proces rogowacenia naskórka, dzięki czemu skóra staje się promienna i wypoczęta,
• poprawiają nawilżenie naskórka,
• stymulują fibroblasty do syntezy kolagenu, elastyny oraz glikozoaminoglikanów (GAG), spowalniając procesy starzenia i poprawiając jakość skóry,
• poprawiają wnikanie składników aktywnych zawartych w aplikowanych kosmetykach.

Efektem ich działania jest rozjaśnienie i wygładzenie skóry, spłycenie drobnych zmarszczek, zwężenie porów, poprawa kolorytu, redukcja blizn po trądziku, regeneracja skóry po słońcu. Skuteczność kwasu zależy od rodzaju kwasu, jego stężenia, biodostępności, pH preparatu, podłoża, częstotliwości stosowania, czasu działania kwasu na skórę oraz kondycji samej skóry. W produktach pielęgnacyjnych najczęściej stosuje się kwas glikolowy, który jest najlepiej absorbowany przez rogową warstwę naskórka, a tym samym działa bardzo skutecznie. W kosmetykach najczęściej wykorzystuje się go w stężeniu 5-30% – jednak im wyższe stężenie, tym większe ryzyko pieczenia, podrażnienia i zaczerwienienia skóry. Dlatego najlepiej zacząć kurację od nakładania najpierw preparatów z niższym stężeniem, a następnie stopniowo sięgać po coraz wyższe, tak aby skóra miała czas się do nich przyzwyczaić. Kwasy AHA uwrażliwiają skórę na słońce, więc zaleca się je stosować w okresach niskiego nasłonecznienia (jesienią i zimą), wieczorem bądź w połączeniu z kremem z wysokim filtrem SPF.

Peptydy

Peptydy to hit współczesnej kosmetologii! Peptydy obecne naturalnie w skórze powstają poprzez łączenie się cząsteczek co najmniej dwóch lub więcej aminokwasów (do 100, gdy liczba aminokwasów w łańcuchu przekracza już 100, mówimy o białkach). Aminokwasy są podstawowym składnikiem budulcowym skóry, uczestniczą też w wielu procesach w niej zachodzących. Dzięki nowoczesnej biotechnologii można uzyskać w sposób syntetyczny peptydy identyczne z tymi, jakie są wytwarzane przez nasz organizm (mówimy wtedy o tzw. peptydach biomimetycznych). W zależności tego, jak ustawiona jest w nich sekwencja aminokwasów, mogą pełnić bardzo różne funkcje:

• peptydy sygnałowe – dają komórkom sygnał do pracy, np. pobudzają fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny,
• peptydy transportujące – wnikając w głębsze warstwy skóry, są nośnikiem dla innych substancji aktywnych stosowanych w kosmetykach,
• neuropeptydy – rozluźniają mięśnie odpowiedzialne za tworzenie się zmarszczek mimicznych (mechanizm podobny do działania toksyny botulinowej), sprawdzają się więc w pielęgnacji okolicy ust, oczu czy czoła.

Peptydy są polecane do każdego rodzaju skóry, także wrażliwej. Szczególnie często wykorzystuje się je w kremach przeciwzmarszczkowych do skóry dojrzałej.

Ceramidy

To prawdziwe spoiwo „cegiełek”, czyli komórek naszego naskórka. Naturalnie występujące w naszej skórze ceramidy są bowiem głównym składnikiem lipidów skóry (ok. 50%), które wypełniają przestrzenie międzykomórkowe warstwy rogowej naskórka, uszczelniając barierę hydrolipidową. Dzięki temu chronią skórę przed uciekaniem wilgoci i przesuszeniem, a także szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych, wygładzają drobne zmarszczki, uelastyczniają i zmiękczają skórę. Ponadto regulują przenikanie przezskórne innych składników aktywnych stosowanych w kosmetykach. Kremy z ceramidami są głównie zalecane do pielęgnacji skóry dojrzałej, zniszczonej, suchej, wrażliwej, często wystawianej na słońce.

Kolagen

Kolagen jest głównym białkiem budulcowym naszej skóry – niestety już od 25. roku życia zaczyna go ubywać, co ma wpływ na pojawienie się objawów starzenia, takich jak utrata jędrności, opadanie tkanek czy zmarszczki. Stosowany w kosmetykach kolagen przede wszystkim hamuje ucieczkę wilgoci ze skóry poprzez tworzenie na naskórku warstwy okluzyjnej. Najbardziej aktywny jest kolagen w postaci trójhelisy – taka cząsteczka w kontakcie ze skórą rozpada się na peptydy i aminokwasy, które stymulują produkcję kolagenu w komórkach skóry. Aby zwiększyć penetrację kolagenu w głąb skóry, zamyka się go w specjalnych nośnikach, tzw. liposomach. Kolagen regeneruje też skórę zniszczoną, zmęczoną, z bliznami po trądziku.

Koenzym Q10

Koenzym Q10 to kolejny składnik przeciwstarzeniowy nazywany eliksirem młodości. Jest obecny we wszystkich komórkach organizmu ludzkiego, głównie w mitochondriach, gdzie tworzy część składową łańcucha oddechowego – podstawowego elementu odpowiedzialnego za przemiany energetyczne komórki. Ma bardzo silne działanie antyoksydacyjne, wynikające z jego zdolności do regeneracji witaminy E. Zaliczany jest do tzw. ubichinonów. W kosmetykach stosuje się koenzym Q10 pochodzenia roślinnego bądź syntetycznego:

• chroni skórę przed negatywnym wpływem stresu oksydacyjnego,
• dotlenia komórki, powoduje ich lepsze odżywienie i poprawia metabolim komórkowy,
• detoksykuje – polecany jest skórze narażonej na działanie toksyn i zanieczyszczeń,
• zwiększa zdolności obronne naskórka, zapobiegając ucieczce wilgoci i przenikaniu szkodliwych substancji ze środowiska,
• redukuje zmarszczki, poprawia jędrność skóry.

Koenzym Q10 jest dobrze tolerowany nawet przez wrażliwą skórę.