Jak pozbyć się przebarwień skóry twarzy?

Są zmorą niejednego z nas. Mimo że częściej dotyczą płci pięknej, nie omijają również panów. Przebarwienia na twarzy mają różne przyczyny. Na ich powstawanie mogą wpływać hormony, okres ciąży, ekspozycja na słońce czy powszechnie występujące choroby skóry, na przykład trądzik. Dlatego też nie istnieje jeden krem, który usunąłby wszystkie rodzaje przebarwień. Przyjrzyjmy się, jak powstają przebarwienia na twarzy i jak możemy z nimi walczyć.

Przyczyny powstawania przebarwień skóry twarzy

Za kolor skóry odpowiada mieszanina kilku rodzajów melaniny – barwnika powstającego w komórkach skóry zwanych melanocytami. Melanocyty posiadają długie wypustki, przez które łączą się z komórkami naskórka – keratynocytami – i przekazują im owalne ciałka zawierające pigment – melanosomy. Intensywność zabarwienia skóry każdego z nas zależy nie tyle od liczby samych komórek, ale od ich aktywności i od liczebności wytwarzanych przez nie ciałek z melaniną. Na proces produkcji barwnika, czyli tak zwanej melanogenezy, mają wpływ czynniki zewnętrzne, jak ekspozycja na ultrafiolet, ale też wewnętrzne – w tym aktywność hormonów przysadki, jajników i nadnerczy.

Należy zaznaczyć, że przebarwienia skórne, w tym skóry twarzy, nie zawsze mają związek z syntezą melaniny. Zdarza się, że pojawiają się przy stosowaniu niektórych leków (np. leku przeciwko arytmii – amiodaronu) lub przy zatruciu metalami ciężkimi (np. rtęcią). Mogą być wynikiem zejścia krwiaka (popularnie zwanego siniakiem) lub być wynikiem tatuażu, w tym pourazowego. Każda z tych sytuacji wymaga indywidualnego postępowania.

Czym są plamy na twarzy w ciąży?

Jak już jednak wspomniano, częstszym problemem są przebarwienia melanocytowe, czyli związane z nieprawidłową aktywnością komórek wytwarzających barwnik. Takie zaburzenia są częste w ciąży ze względu na zmianę profilu hormonalnego u kobiety ciężarnej. Pojawiające się niekiedy w ciąży przebarwienia na twarzy określane są mianem melazmy (chloasmy, ostudy). Głównym winowajcą są hormony (zmiany w stężeniu estrogenów i progesteronu we krwi kobiety ciężarnej), ale także ekspozycja na ultrafiolet (światło widzialne). A zatem, przebarwienia w melazmie dotyczą głównie eksponowanych na słońce okolic, w tym środkowych partii twarzy (tak zwanej strefy „T” – najczęściej, około 60% przypadków), policzków, nosa, bocznych części twarzy. Należy wspomnieć, że przebarwienia skóry twarzy o typie melazmy nie dotyczą wyłącznie kobiet w ciąży.

Takie same zmiany mogą pojawić się podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, w chorobach endokrynologicznych, w tym chorobach tarczycy, a nawet u mężczyzn po niektórych lekach (hydantoinie, mesantoinie). Jak zatem walczyć z tym częstym zaburzeniem? Podstawą będzie wyeliminowanie czynników sprzyjających wystąpieniu melazmy (odstawienie antykoncepcji, leczenie zaburzeń hormonalnych), ale także ochrona przed światłem – stosowanie kremów z filtrami zarówno UVA i UVB, fotostabilnych, bez właściwości uczulających (zwłaszcza u kobiet w ciąży). W walce z już istniejącymi przebarwieniami pomogą nam kosmetyki o działaniu odbarwiającym i złuszczającym.

Co znajdziemy w kremach na przebarwienia?

Wśród substancji, które mogą wpływać na widoczność przebarwień na twarzy, możemy wyróżnić dwie podstawowe grupy: substancje wybielające i złuszczające. W kremach rozjaśniających skórę i wybielających przebarwienia znajdziemy między innymi: kwas kojowy, kwas fitowy, kwas azelainowy, arbutynę. Do substancji chętnie stosowanych w kosmetykach należy również popularna witamina C. Jest ona antyoksydantem, a jednocześnie hamuje tyrozynazę (enzym odpowiedzialny za produkcję barwnika w skórze) i stymuluje odnowę komórek. Ze względu na wszechstronne działanie stanowi częsty składnik preparatów stosowanych w gabinetach kosmetologicznych i medycyny estetycznej. Wśród preparatów o najskuteczniejszym działaniu w likwidowaniu przebarwień na skórze twarzy wybijają się jednak na prowadzenie formuły złożone z zawartością retinoidów. Są to preparaty stosowane w gabinetach medycyny estetycznej w formie maski-peelingu nakładanej w gabinecie oraz kremu stosowanego przez dłuższy okres czasu w domu. Specjaliści są zgodni co do ich dużej skuteczności w usuwaniu przebarwień skóry twarzy.

Przebarwienia na twarzy po trądziku

Są powszechnym problemem nie tylko młodych osób. Są to najczęściej przebarwienia pozapalne, będące zejściem wykwitów (krost, grudek) w przebiegu trądziku zwykłego. Niektóre preparaty stosowane w leczeniu trądziku (zawierające wspomniany już wcześniej kwas azelainowy) mają same z siebie działanie wybielające, rozjaśniające przebarwienia na twarzy. Cienką warstwę takiego kremu należy nanosić na zmienione miejsca zazwyczaj rano i wieczorem lub według zaleceń dermatologa. Poprawa w zakresie zmian trądzikowych pojawia się już po około 4 tygodniach, ale na zmniejszenie widoczności przebarwień trzeba czekać dłużej – konieczne jest stosowanie kremu co najmniej 3 miesiące z równoczesnym używaniem preparatów z filtrami UVA i UVB. W przypadku przebarwień na twarzy bez aktywnych zmian trądzikowych, skuteczne będzie też stosowanie peelingów chemicznych, złuszczających powierzchowne warstwy komórek naskórka. Do najpopularniejszych należą te z kwasem migdałowym, pirogronowym czy retinowym.

A może laser?

Laserem z wyboru w usuwaniu przebarwień (jak również tatuaży) jest laser Q-switched. Urządzenia pracujące w trybie IPL (Intense Pulsed Light) mają też wpływ na usuwanie przebarwień takich jak piegi czy plamy soczewicowate (zwane popularnie „wątrobowymi” – związanych najczęściej z przewlekłą ekspozycją na słońce). Mimo że lasery frakcyjne są bardzo skuteczną metodą zmniejszania widoczności blizn potrądzikowych, ich zastosowanie może wiązać się z nawrotem przebarwień na skutek wzbudzenia w skórze stanu zapalnego.

O czym warto jeszcze pamiętać w usuwaniu przebarwień na twarzy?

Nie każde przebarwienie jest zmianą łagodną. Zwłaszcza osoby w starszym wieku lub intensywnie opalające się, są narażone na występowanie nowotworów skóry, w tym czerniaka. Tak więc każda zmiana barwnikowa (mniej lub bardziej rozległa) powinna zostać wstępnie oceniona przez dermatologa. Leczenie przebarwień na twarzy jest procesem długotrwałym – zazwyczaj nie wystarcza jeden krem czy zabieg, aby usunąć już istniejące przebarwienia. Kluczowa jest więc profilaktyka przebarwień, w tym jednoczesna ochrona przed słońcem (stosowanie filtrów!) oraz eliminacja dodatkowych czynników predysponujących, w tym chorób skóry czy zaburzeń hormonalnych.