Bruksizm – sprawdź czy go masz!

O tym, że masz bruksizm, pierwsza może ci powiedzieć osoba, z którą śpisz. Właśnie w nocy schorzenie to najsilniej daje o sobie znać. Zgrzygatając zębami przez sen regularnie je ścierasz. Nieleczony bruksizm jest groźny nie tylko dla zębów: z jego powodu cierpisz na migreny, bóle stawów, karku, pleców, a nawet oczu. Poznaj 5 najczęstszych przyczyn bruksizmu.

Objawy bruksizmu

Te najbardziej charakterystyczne to trzaski w stawach skroniowo-żuchwowych podczas ziewania czy gryzienia jabłka. Mniej oczywiste? Twoja twarz robi się kwadratowa z powodu rozbudowanych mięśni żwaczy. Boli cię głowa, szyja, kark, plecy  – zwłaszcza rano, po obudzeniu (przez całą noc twoje zęby ciężko pracowały). Gdy zajrzysz do jamy ustnej, zauważysz z ukruszenia i starcia zębów, a być może nawet żółte plamki na powierzchniach żujących trzonowców, świadczące o uszkodzeniu szkliwa przez zgrzytanie. Także nadwrażliwość zębów jest jednym z objawów bruksizmu. Odczuwasz ból, ponieważ starte szkliwo nie chroni unerwionych tkanek zęba przed bodźcami, takimi jak kontakt z gorącym, zimnym, kwaśnym…

Czy mam bruksizm?

Na to pytanie najszybciej odpowie ci stomatolog, który obejrzy brzegi twoich zębów.

– Gdy pokazuję pacjentom w lusterku, jak dokładnie poruszają żuchwą w trakcie zgrzytania, rozumieją, dlaczego mają starte uzębienie i zaburzoną linię uśmiechu. Te przykre skutki zgrzytania widzą wtedy jak na dłoni – mówi dr Iwona Gnach-Olejniczak. Stomatolog kliniki Unident Union Dental Spa diagnozuje bruksizm także na podstawie tzw. „panoramy”. Pod wpływem zgrzytania dochodzi do chorobowych zmian w stawach skroniowo-żuchwowych, widocznych na zdjęciu RTG. To kolejny twardy dowód na obecność bruksizmu. – Ważny dla pacjentów, ponieważ wielu z nich zupełnie nie łączy bólów karu, pleców, oczu, głowy ze zgrzytaniem. Szukają pomocy u innych specjalistów, okulistów, neurologów, tylko nie u dentysty.

Stres – pierwsza przyczyna bruksizmu

Na bruksizm leczy się wielu ludzi sukcesu, którzy na pierwszy rzut oka nie mają problemów. Zgrzytają, bo kumulujące się w nich emocje nie znajdują ujścia, a organizm rozładowuje je w trakcie snu poprzez zgrzytanie. Nawyk ten to częsta choroba menadżerów, ale także osób nadmiernie obciążonych domowymi obowiązkami. Trzecią grupę stanowią dzieci i młodzież, zestresowane szkołą, konfliktami w grupie, problemami rodzinnymi. Większość choruje nieświadomie.

– To, że syn obgryza paznokcie, widać na pierwszy rzut oka. Lwia zmarszczka między brwiami szefa świadczy o ciągłym napięciu. Podobnie jak zagryzanie warg, ogryzanie ołówków itp.

– Ale stresowego zgrzytania nie widać, bruksizm rozwija się z reguły pod osłoną nocy – podkreśla stomatolog Unident Union Dental Spa.

Po drugie: Brakuje ci magnezu, zgrzytasz

Na rozwój nawykowego zgrzytania zębami wpływają niedobory w gospodarce mineralnej. Dlatego stomatolog leczący bruksizm standardowo wysyła pacjenta na badanie krwi. Najczęściej bruksizm ma związek z niedoborami magnezu. Regularne uzupełnianie minerałów poprawia sytuację.

Po trzecie: Uwaga na pasożyty

U dzieci bruksizm jest częstym objawem owsicy oraz zakażenia lambliami. Jednak pasożyty atakują nie tylko dzieci (organizmy te nie kierują się wiekiem nosiciela) i równie dobrze mogą dostać się do organizmu osoby dorosłej.

– Dzieci chorują częściej tylko dlatego, że nie mają wyrobionego nawyku mycia rąk oraz bawią się w piasku, ziemi, skąd łatwiej przenieść zakażenie – wyjaśnia ekspert.

– Regularne odrobaczanie np. raz w roku to według dr Gnach-Olejniczak standardowa profilaktyka nie tylko bruksizmu, ale generalnie ważny element dbania o zdrowie.

Po czwarte: Bruksizm a wada zgryzu

Gdy z powodu wady zgryzu zęby kontaktują się ze sobą w sposób nieprawidłowy, zaczynają się ścierać. Rozwija się erozja szkliwa, a mniej chronione zęby są podatne na nadwrażliwość i próchnicę.

– Podczas konsultacji diagnozującej bruksizm, zawsze sprawdzam zgryz; gdy stwierdzam, że to on jest przyczyną problemu, zalecam leczenie ortodontyczne – mówi dr Iwona Gnach-Olejniczak. Tak więc aparat leczy bruksizm i pomaga pozbyć się towarzyszących mu dolegliwości bólowych. Winne mogą być również źle dopasowane plomby lub uzupełnienia protetyczne. Wystarczy wtedy wymiana wypełnień czy koron i problem przestaje istnieć.

Po piąte: zgrzytanie a nietolerancje pokarmowe

Coraz więcej bruksistów zgrzyta z powodu nietolerancji pokarmowych. Wiemy, że nadwrażliwość na określone produkty spożywcze wywołuje szereg objawów obciążających organizm (m.in. bóle brzucha, głowy, problemy skórne, biegunki, zaparcia, otyłość). Organizm jest zakwaszony i przez to zestresowany.

Objawem towarzyszącym takiemu stresowi jest nawykowe zgrzytanie zębami.  Dlatego po zdiagnozowaniu bruksizmu analizujemy z pacjentem dietę i zlecamy test na nietolerancje pokarmowe – zaznacza wrocławska stomatolog.

Jak leczyć bruksizm?

Podstawowym elementem terapii objawowej jest stosowanie na noc szyn protruzyjnych, hamujących odruch zgrzytania.

– Silikonowe nakładki to już przeżytek – mówi stomatolog. – Co prawda chronią one zęby, ale zwiększają odruch, ponieważ pacjenci chętnie nagryzają silikon, a więc stawy skroniowo-żuchwowe są wciąż mocno obciążone – dodaje.

W leczeniu bruksizmu dr Gnach-Olejniczak opiera się na holistycznym podejściu: zleca badania, ogląda paznokcie, włosy, skórę. Szuka przyczyny problemu.

– Człowiek jest całością i jak całość należy traktować jego organizm – podkreśla. Najtrudniej jest wtedy, gdy bruksizm wymaga zmiany trybu życia. Na zdrowszy.

– Pacjenci chcieliby tabletki, a ja rekomenduję m.in. ograniczenie kawy, dietę odkwaszającą organizm, jogę, medytację, spacery. To pomaga – przekonuje.

Co warto zmienić? Spać przy otwartym oknie, kłaść się przed północą bez towarzystwa laptopów czy komórek. Bo nasz stan zdrowia zależy w dużej mierze od tego, jak żyjemy.