Od czego zależy zapach ciała?
Rodzaje gruczołów potowe
Zapach ciała zależy nie tylko od czynników zewnętrznych, ale też od rodzaju gruczołów, które powodują pocenie. Gruczoły potowe znajdują się praktycznie na całym ciele, najwięcej jest ich na twarzy, dłoniach, stopach, pachach, pachwinach czy skórze głowy. Wyróżnia się dwa rodzaje gruczołów odpowiedzialnych za produkcję potu:
- ekrynowe – stanowią samodzielny przydatek skóry, produkowany przez nie pot jest bezwonny i bezbarwny, składa się on z wody, chlorku sodu, elektrolitów i zbędnych produktów przemiany materii – co stanowi naturalną „barierę” dla aktywności bakterii; gruczoły ekrynowe są odpowiedzialne za termoregulację organizmu;
- apokrynowe – współistnieją wraz z gruczołami łojowymi i włosami (a więc w pachach, na głowie i w okolicy łonowej); pot przez nie produkowany ma ostry, nieprzyjemny zapach i żółtawy kolor, a proces ten nasila się pod wpływem wysokiej temperatury i stresu (to właśnie te gruczoły przeważają u osób cierpiących na nadpotliwość); ze względu na dużą zawartość protein pot produkowany przez gruczoły apokrynowe jest doskonałą pożywką dla bakterii.
W zależności od tego, których gruczołów na naszym ciele jest więcej, pot ma inną konsystencję i zapach. To też tłumaczy, dlaczego pot u dzieci nie ma przykrego zapachu – gruczoły apokrynowe uaktywniają się bowiem dopiero w okresie dojrzewania.
Od czego zależy zapach ciała?
Do czynników mogących nasilać nieprzyjemny zapach ciała należą przede wszystkim:
- nieodpowiednia higiena – brak nawyku codziennego mycia ciała i stosowania dezodorantów lub antyperspirantów, owłosienie,
- nadwaga i otyłość – w fałdach skóry zbiera się pot, to doskonałe miejsce dla rozmnażania i bytowanie bakterii odpowiedzialnych za odór,
- ostre, pikantne dania (np. czosnek, cebula, curry, ostre przyprawy) – ich woń może przenikać przez skórę, mieszając się z zapachem potu, dodatkowo może nasilać nieprzyjemny oddech,
- nadmierne pocenie się – pod wpływem wysiłku lub „z natury”, to też problem wielu kobiet w okresie menopauzy,
- stan zdrowia – naturalny zapach potu może zmieniać się u osób chorych na cukrzycę, z niewydolnością nerek czy wątroby, a także z nadczynnością tarczycy; jeśli zauważasz jakieś anomalie w swoim naturalnym zapachu ciała, których nie możesz z niczym powiązać – koniecznie udaj się do lekarza,
- stres – pobudza aktywność gruczołów apokrynowych.
Rzadko kiedy nieprzyjemny zapach jest uwarunkowany genetycznie. Trimetyloaminuria (TMAU) to chorzenie znane też pod angielską nazwą „fish odor syndrome” (zespół odoru rybnego) – jest to zaburzenie metaboliczne, powodujące niedobór w produkcji enzymu FMO3, który bierze udział w przekształcaniu trimetyloaminy (TMA), związku znajdującego się m.in. w rybach, do tlenku trimetyloaminy (TMAO). Przy niedoborach lub zaburzeniu działania FMO3 organizm nie jest w stanie rozłożyć TMA. Nadmiar substancji wydalany jest z potem i moczem, a także w oddechu, powodując silny odór przypominający gnijące ryby. Na szczęście schorzenie to pojawia się bardzo rzadko (zwykle u kobiet).
