Alergia na nikiel

To jedna z najbardziej powszechnych alergii kontaktowych, na którą cierpią głównie kobiety (17% względem 3% mężczyzn) ze względu na częsty kontakt z substancją uczulającą choćby poprzez noszenie biżuterii. Co zrobić, gdy nie możesz włożyć pierścionka zaręczynowego, a ulubiony biustonosz zostawia na skórze pokrzywkę? 

Nikiel jest piątym pod względem częstotliwości występowania pierwiastkiem na Ziemi – po żelazie, tlenie, krzemie i magnezie. Jest to pierwiastek śladowy, który odgrywa ważną rolę w metabolizmie zwierząt, roślin i człowieka. Nie opisano do tej pory niedoborów niklu, natomiast częsty kontakt z nim może powodować reakcję alergiczną. Uważa się, że nawet 60 mln Europejczyków cierpi z powodu alergii na nikiel, w tym ok. 30% dzieci poniżej 8. roku życia! Najczęściej do wystąpienia objawów dochodzi poprzez kontakt skórny (zwłaszcza gdy mamy do czynienia okluzją, a za taką uznaje się np. przykrycie skóry paskiem zegarka zawierającym nikiel), rzadziej poprzez spożycie go w diecie, choć też może się to zdarzyć – nikiel występuje bowiem w orzechach, soczewicy, białej fasoli, kakao, a najwięcej w rafinowanym oleju i margarynie.

Objawy alergii na nikiel

Najczęściej to wyprysk kontaktowy: zaczerwienienie, wysypka, swędzenie, pęcherzyki, czasami pękanie skóry – w obszarze, z którym miał styczność alergen, a więc zwykle na dłoniach, na szyi, na uszach, nadgarstku, tułowiu itp. Zwykle objawy pojawiają się do 48 godzin po kontakcie. Czasami alergia na nikiel może też dawać objawy ogólnoustrojowe, a do zmian skórnych dochodzi np. zapalenie spojówek czy zapalenie śluzówki nosa.

Jak rozpoznać alergię na nikiel?

Pierwszym krokiem jest dokładny wywiad lekarski, a następnie przeprowadzenie testu płatkowego. Często jednak objawy są tak specyficzne, że nie jest konieczne przeprowadzanie testów. Możesz też zrobić swoją własną próbę, przykładając do skóry np. monetę (zwykle zawierają one do 25% niklu). Jeśli po 12-48 godzinach wystąpi reakcja zapalna, możesz podejrzewać alergię na nikiel. Trzeba też jednak pamiętać, że u jednych osób reakcja na nikiel jest natychmiastowa, a u innych objawy skórne pojawiają się po wielu latach częstej styczności z niklem. Czasami też alergia na nikiel mylona jest np. z reakcją na substancje drażniące zbierające się np. pod pierścionkiem, jak mydło.

Co zwiększa ryzyko alergii na nikiel?

Przede wszystkim częsty kontakt z alergenem, a więc noszenie biżuterii z niklem czy praca z monetami (choroba zawodowa kasjerek). Uważa się też, że obecność płynów ustrojowych katalizuje uwalnianie się niklu, dlatego piercing i noszenie kolczyków z niklem może się przyczynić do rozwoju alergii. Ponadto nikiel rozpuszcza się w wodzie, przyjmując formę soli, które jeszcze mocniej podrażniają skórę. Dlatego pocenie się, częste mycie i kąpanie może nasilać objawy alergii na nikiel.

Gdzie występuje nikiel?

Część może być dla Ciebie zaskoczeniem. Nikiel znajdziesz w takich przedmiotach codziennego stosowania, jak:

• biżuteria (kolczyki, naszyjniki, pierścionki, bransoletki itp.),
• akcesoria wszelkiego rodzaju, np. zegarki,
• elementy ubioru: zamki błyskawiczne, guziki, zatrzaski, sprzączki, haftki, fiszbiny, nity itp.,
• cienie do powiek, szminki, błyszczyki, henna do brwi – zwykle nikiel nie jest tutaj składnikiem, ale dostaje się do tych produktów w procesie produkcji,
• farby do włosów,
• barwniki do tatuaży, barwniki do makijażu permanentnego,
• obudowy telefonów, smartfonów, komputerów,
• sztućce, naczynia do gotowania, igły,
• materiały biurowe,
• oprawki okularów,
• endoprotezy, implanty (reakcja na nikiel może być przyczyną ich odrzucenia), aparaty na zęby,
• proszki do prania.

Jak go unikać?

Nie jest to łatwe, bo nikiel występuje w codziennym życiu każdego z nas. W 2001 roku weszły w życie unijne regulacje dotyczące ograniczenia niklu – np. w kolczykach wkładanych na czas gojenia się rany po przekłuciu nie może być więcej niż 0,05% zawartości niklu, a w biżuterii i elementach metalowych, takich jak guziki czy sprzączki – stopień uwalniania się niklu w kontakcie ze skórą nie może wynosić więcej niż 0,5 mikrograma/cm2/tydzień. Choć regulacje te nie dotyczą monet, wiele krajów członkowskich UE wprowadziło stop bezniklowy o nazwie „nordyckie złoto”, a zmniejszanie zawartości niklu w monetach uznawane jest przez Komisję Europejską za pożądane. Co ciekawe, w Danii, gdzie podobne akty prawne obowiązywały już od roku 1992, po wprowadzeniu ograniczenia zawartości niklu w przedmiotach użytkowych ryzyko uczulenia na nikiel u dziewcząt noszących kolczyki spadło o 64%.

Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów alergii na nikiel?

• Unikaj biżuterii z białego złota – to stop złota z cynkiem i niklem, wybieraj żółte złoto;
• Ulubiony pierścionek oddaj do jubilera, aby pokrył go warstwą ochronną rodu (tzw. rodowanie):
• Unikaj kąpania się w biżuterii, wchodzenia w niej do sauny i inne wilgotne miejsca;
• Poszukaj biżuterii bezniklowej, podobnie innych akcesoriów, np. zegarków – jest coraz więcej tego typu marek na rynku;
• Kupuj biustonosze z plastikowymi fiszbinami i zatrzaskami;
• Kupuj biżuterię i akcesoria z platyny – to silny metal, który nie musi być mieszany z niklem;
• Swojego laptopa czy smartfona możesz oddać do oklejenia specjalną powłoką bezniklową;
• Wybierając produkty mogące potencjalnie zawierać nikiel (jak kosmetyki do makijażu czy barwniki do tatuażu), upewnij się, że są dobrej jakości i pozbawione szkodliwych metali;
• Na co dzień stosuj dermokosmetyki, które nie tylko łagodzą objawy alergii na nikiel, ale też zmniejszają przenikalność alergenów do skóry, takie jak te z nowej gamy Oillan med+ Ochrona przed alergiami kontaktowymi i pyłkowymi.

Czytaj więcej o Oillan med+ Ochrona przed alergiami kontaktowymi i pyłkowymi >