Medycyna stylu życia w Klinice Strzałkowski
Zdrowa skóra i młody wygląd to zasługa nie tylko pielęgnacji i zabiegów, ale też odpowiedniego stylu życia. To, jak się odżywiasz, czy masz codzienną dawkę ruchu fizycznego, czy się wysypiasz i czy umiesz się relaksować, ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, również skóry! Medycyna stylu życia może też uchronić cię przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi, zapewnić ci dłuższe i lepsze życie. O to, na czym dokładnie polega taka terapia, zapytaliśmy dr. n. med. Tomasza Deptucha, certyfikowanego lekarza medycyny stylu życia z Kliniki Strzałkowski.
Na czym dokładnie polega medycyna stylu życia?
– Dziś granica „starości” mocno się przesunęła i wielu pacjentów trafiających na zabiegi medycyny estetycznej poszukuje jednocześnie metod poprawy zdrowia i ogólnej jakości życia – tak aby nie tylko wyglądać młodziej, ale też tak funkcjonować i to jak najdłużej. Żyjemy coraz dłużej, to wynik między innymi rozwoju medycyny, skuteczniejszego leczenia do niedawna śmiertelnych chorób. Musimy jednak zadbać o jakość naszego życia, by móc się w pełni cieszyć jego dłuższym trwaniem. Starzejemy się także jako społeczeństwo, chcemy być dłużej aktywni, podróżować, czasem decydujemy się pracować dłużej niż do przepisowego wieku emerytalnego. To wszystko jest możliwe pod warunkiem zachowania zdrowia i sprawności.
Wiele chorób, również przewlekłych, można dziś leczyć wprowadzając kompleksowe zmiany stylu życia (w tym sposób odżywiania, aktywność fizyczna, sposoby radzenia sobie ze stresem, zdrowy sen, wsparcie otoczenia). Medycyna stylu życia stara się dotrzeć do pierwotnej przyczyny tych dolegliwości. Pacjenci często są leczeni na kilka różnych chorób u różnych specjalistów i przyjmują bez koordynacji leki przepisane przez każdego z nich. Leki same w sobie nie są niczym złym, często są niezbędne, jednak ich nadużywanie lub brak koordynacji często prowadzą do… konieczności przyjmowania kolejnych medykamentów, które mają łagodzić skutki uboczne. Poza tym często choroby tak – wydawałoby się – od siebie odległe, jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zwyrodnienie stawów kręgosłupa czy kolan, mają wspólną przyczynę w otyłości, a ta z kolei może mieć złożone podłoże. Skuteczna pomoc pacjentowi w zmniejszeniu masy ciała uwzględni te przyczyny, a w efekcie stopniowo zmniejszy nasilenie chorób zależnych od stylu życia, co pozwoli obniżyć dawki leków regulujących ciśnienie tętnicze, stężenie cukru, przeciwbólowych czy przeciwzapalnych. Tym właśnie zajmuje się medycyna stylu życia. Jest to więc dziedzina medycyny opartej na dowodach (evidence-based medicine), w której kompleksowe zmiany stylu życia są wykorzystywane do leczenia chorób przewlekłych oraz do zapobiegania im – poprzez usuwanie ich przyczyn. Co warto podkreślić, pacjent cały czas pozostaje pod opieką lekarza, któremu może zaufać i który wie, jakie leki i kiedy można zredukować, czym je zastąpić i jest odpowiedzialny za swoje działania. Medycyna stylu życia proponuje jedynie te interwencje, których skuteczność i bezpieczeństwo zostało udowodnione, a decyzje terapeutyczne są oparte na szczegółowym badaniu przedmiotowym i podmiotowym pacjenta, wspartym niezbędnymi badaniami.
Jak zatem wygląda program leczenia i tzw. interwencja stylu życia?
– Bardzo ważna jest dokładna konsultacja medyczna, podczas której zbieram niezbędne informacje o dotychczasowym stylu życia pacjenta, jego ewentualnych chorobach i oczekiwaniach. Trwa to około godziny. Zwykle zalecam wykonanie dodatkowych badań (część z nich można zrobić od razu w klinice). To pozwala mi ustalić, którymi elementami stylu życia trzeba się zająć w pierwszej kolejności, oraz ułożyć indywidualny plan tzw. interwencji stylu życia, a więc kompleksowego postępowania, które najczęściej obejmuje: sposób odżywiania, aktywność fizyczną, sposoby radzenia sobie ze stresem, poprawę jakości snu, a czasami także rezygnację z używek. Druga wizyta, trwająca 30-60 minut, polega na omówieniu ustalonego przez lekarza planu interwencji stylu życia. Kolejne wizyty są już krótsze i odbywają się regularnie. Ich celem jest wsparcie pacjenta w realizacji zaleceń, kontrola postępów, wskazanie dalszych celów w miarę realizacji zaleceń, a czasem ich korekta. Proces leczenia jest wprowadzany stopniowo i opiera się na długofalowej współpracy. Zwykle jego uzupełnieniem jest też stosowanie zaleconych przeze mnie suplementów. W wielu przypadkach w interwencję stylu życia warto też włączyć bliskich i rodzinę, np. wspólne spacery pomagają wyrobić zdrowy nawyk codziennej aktywności fizycznej, a wspólne rzucanie palenia jest po prostu łatwiejsze.
Jacy pacjenci odniosą korzyść z medycyny stylu życia?
– Tak naprawdę to przede wszystkim doskonała profilaktyka w zasadzie dla każdego. Prowadząc zdrowy styl życia, możesz wydłużyć życie i poprawić jego jakość, a im wcześniej zdecydujesz się na pozytywne zmiany, tym lepiej, choć pamiętajmy, że nigdy nie jest na to za późno. Medycyna stylu życia jest też w stanie zatrzymać, a nawet odwrócić proces chorobowy i starzenie się. Skorzystają więc z niej osoby borykające się z tzw. chorobami cywilizacyjnymi (np. nadciśnienie tętnicze, choroby wieńcowe, cukrzyca typu 2, insulinooporność, nadwaga, otyłość), ale też młode i zdrowe, które chcą zadbać o siebie profilaktycznie, tak aby w przyszłości uniknąć dolegliwości i chorób wynikających ze stylu życia. Dodatkową i już teraz zauważalną korzyścią dla nich będzie piękna, promienna skóra i trwalszy efekt zabiegów estetycznych.
Medycyna stylu życia może też być pomocna w leczeniu niektórych nowotworów, np. raka prostaty, raka jelita grubego czy raka piersi. Dzięki niej możemy też zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób uwarunkowanych genetycznie, gdyż przez interwencję stylu życia – szczególnie jej intensywną fazę, zwaną indukcją – jesteśmy w stanie modyfikować ekspresję naszych genów. Na przykład regularny wysiłek fizyczny powoduje, że liczba receptorów dla insuliny w komórkach mięśni wzrasta, zwiększa się insulinowrażliwość i poprawia regulacja stężenia cukru, a więc zmniejsza się ryzyko wystąpienia insulinooporności czy cukrzycy typu 2.
Jakie kwalifikacje powinien mieć lekarz medycyny stylu życia?
– Przede wszystkim musi być lekarzem, ale to dopiero początek. W Polsce i Europie medycyna stylu życia jest młodą dziedziną wiedzy, znacznie bardziej jest rozpowszechniona w Stanach Zjednoczonych oraz w niektórych krajach azjatyckich. W Polsce rozwojem, propagowaniem i edukacją w tym zakresie zajmuje się Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia, które współpracuje z American College of Lifestyle Medicine oraz International Board of Lifestyle Medicine. Uzyskanie certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje lekarza medycyny stylu życia na całym świecie wymaga ukończenia kursów pod auspicjami ACLM i IBLM, zdania międzynarodowego egzaminu przygotowanego przez IBLM/ACLM jednakowego dla wszystkich lekarzy, niezależnie od kraju zamieszkania, a następnie ciągłego podnoszenia kwalifikacji przez udział w międzynarodowych szkoleniach.
Co Pana skłoniło to zainteresowania się tą dziedziną medycyny?
– Od 24 lat zajmuję się kardiologią interwencyjną, a więc zabiegowym leczeniem zawału serca, choroby wieńcowej i innych postaci miażdżycy. Przez 15 lat pracowałem w Instytucie Kardiologii w Aninie, tam w 2007 roku obroniłem doktorat w dziedzinie kardiologii, na podstawie własnych badań nad regulacją metaboliczną głodu i sytości u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i zawałem serca – już wtedy zajmowałem się aktywnością metaboliczną tkanki tłuszczowej. Trafiają do mnie pacjenci w różnym wieku i różnym stopniu zaawansowania choroby. Coraz częściej są to ludzie bardzo młodzi, a zawał jest pierwszym objawem choroby i spada jak grom z jasnego nieba na młodego człowieka, który dotychczas nie miał pojęcia, że procesy chorobowe rozpoczęły się znacznie wcześniej, że mógł im zapobiec oraz że może je odwrócić. To skłoniło mnie do pogłębiania wiedzy w tym zakresie i ostatecznie doprowadziło mnie do medycyny stylu życia. Obecnie jestem jednym z pierwszych lekarzy w Polsce, którzy uzyskali międzynarodowy certyfikat specjalisty medycyny stylu życia, jestem członkiem The American College of Lifestyle Medicine i sekretarzem kardiologicznej grupy roboczej tego towarzystwa, a także członkiem Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia i założycielem Kardiologicznej Grupy Roboczej w jego ramach. Nadal zajmuję się też kardiologią interwencyjną oraz ukończyłem studia podyplomowe z medycyny estetycznej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.
Jak medycyna stylu życia uzupełnia się z medycyną estetyczną?
– Zabiegi medycyny estetycznej i interwencje medycyny stylu życia działają synergicznie wzmacniając swoje działanie. Osoby dbające o swój wygląd mają większą energię i motywację do wprowadzania zmian w stylu życia, które z kolei poprawiają kondycję skóry, zapewniając jej promienny i zdrowy wygląd. Wymierną korzyścią interwencji stylu życia są też trwalsze i wyraźniejsze efekty zabiegów estetycznych, obserwowane przez wielu pacjentów.
A kiedy widać te efekty?
– Wszystko zależy od tego, z jakim problemem i jak bardzo zaawansowanymi objawami pacjent trafia do naszej kliniki. Generalnie jednak większość osób obserwuje pozytywne zmiany już po kilku tygodniach od wdrożenia w życie zasad zdrowego stylu życia. Co ważne, nawet jeśli problemem jest duża nadwaga czy wręcz otyłość, pacjent odczuwa korzyści w zasadzie od razu, jak tylko zacznie program, nie musi czekać do utraty 10 czy 20 kilogramów. Zmienia się jego metabolizm, spada cukier i ciśnienie, każdego dnia czuje się lżejszy, ma więcej energii, wydzielają się endorfiny odpowiedzialne za lepsze samopoczucie. Dużą nagrodą jest też satysfakcja wynikająca z poczucia sprawczości i wpływu na swoje życie. Uważa się, że proces wygaszania starych nawyków i nabywania nowych trwa około miesiąca – po tym czasie pacjenci zaczynają żyć nowym stylem życia.
Trzeba pamiętać, że celem interwencji stylu życia jest trwała zmiana nawyków pacjenta, tylko wtedy ich skuteczność będzie pełna i długotrwała. Lekarz wraz z zespołem medycyny stylu życia służy wszelką pomocą w osiągnięciu sukcesu, jednak to pacjent jest autorem zarówno sukcesu, jak i porażki. Śmiało można porównać pacjenta do sportowca, który z pomocą trenera-lekarza i w razie potrzeby całego sztabu (dietetyk, psycholog, coach) przygotowuje się do startu w zawodach. Wymaga to czasu i wkładu pracy, ale za to zdobyty medal – osiągnięty sukces – jest w całości zasługą pacjenta. Tak jak żaden sportowiec nie zdobędzie medalu po łyknięciu „cudownej pigułki“ (chociaż niektórzy próbują i przypłacają to zdrowiem, a nawet życiem), tak trwała przemiana pacjenta nie dokona się bez zaangażowania samego zainteresowanego.
Z medycyny stylu życia skorzystasz w:
Klinika Strzałkowski
ul. Jana Kazimierza 50, Warszawa
tel. 668 830 516
www.klinikastrzalkowski.pl
